Phép dưỡng sinh mà hiện nay nhiều người đang say mê nghiên cứu và luyện tập là mong muốn được sống lâu dài, mạnh khỏe, vui vẻ và có ích.

Câu nói “Nhân sinh thất thập cổ lai hy” đã cho chúng ta thấy con người sống đến tuổi 70 quả là hiếm. Tuy vậy trong cuộc sống từ xưa đến nay cũng có nhiều người sống đến 80, 90 hoặc trên dưới 100 tuổi mà theo tôi nghĩ thì bí quyết kéo dài tuổi thọ của họ chính là nắm được 5 vấn đề cần biết của phép dưỡng sinh.

Ngay từ hàng ngàn năm trước đây, phép dưỡng sinh đã dạy cho con người phải: biết sống là một, biết về cơ thể của con người là hai, biết rèn luyện thân thể và tinh thần là ba, biết cách ăn uống, sinh hoat, làm việc là bốn, biết hòa hợp với thiên nhiên và xã hội là năm.

Dưỡng sinh mục đích là làm cho con người sống vui vẻ, mạnh khỏe, có ích và kéo dài được tuổi thọ của mình.

Người xưa thường nói muốn dưỡng sinh, trước hết phải dưỡng tâm, dưỡng đức. Phải biết sống thế nào cho phải đạo “Trời” mà ngày nay chúng ta thường nói trong cuộc sống phải có một nhân sinh quan đúng đắn. Là con người sống trong một quần thể, người này phải dựa vào người kia và phải biết sống vì mọi người. Nếu không hiểu hết lẽ sống thì chưa chắc đã được tồn tại, chứ còn nói gì đến kéo dài tuổi thọ. Trong cuộc sông phải có một tâm hồn rộng rãi, một chí khí lốn lao, phải biết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau.

Những người tận tâm lo việc lợi ích chung, giúp đỡ người khác, làm cho mọi người cảm thấy không thể thiếu họ được thì chính họ đã cảm thấy vui vẻ và tuổi thọ đương nhiên được kéo dài nên người ta nói người nhân đức thường có tuổi thọ cao là vậy, vì tâm hồn lớn thì phúc cũng lớn.

Còn những người chỉ muốn tham lam, lừa dối người khác để cho mình giàu, mình sang, mình vui sướng, mình trường thọ, trong khi đó bao nhiêu người khác nghèo hèn, gian khổ chết chóc thì họ không hề biết đến. Họ sông ích kỷ, sông trên đau khổ của người khác, loại người ấy thật không xứng đáng làm người. Họ phải chịu gánh lấy mọi tội ác do họ tự gây ra, chứ nói gì đến sông lâu dài trường thọ được vì tham vọng càng lớn thì tai hoạ càng sâu.

Dưỡng sinh là dưỡng cả thân thể lẫn tâm hồn, vì tâm hồn và thân thể có khỏe mạnh thì con người mới được trường thọ. Dưỡng thân thể phải lấy cái “lợi” tức là những vật chất cần thiết để nuôi sống con người, còn dưỡng tâm hồn thì phải lấy cái “nghĩa” hay lấy cái “tâm” để làm cho tinh thần mình luôn luôn vui vẻ. Cho nên “nghĩa” chính là vật nuôi dưỡng cái “thần”, còn “lợi” là vật chất cần thiết để nuôi dưỡng thân thể. Thân thể tuy quan trọng, nhưng càng quan trọng hơn chính là tinh thần. Dù thân thể có khỏe mạnh nhưng nếu không có “nghĩa” dẫn dắt hành động cho mình thì sẽ đi vào con đường sai lầm, phạm pháp, kết quả thân người cũng bị huỷ diệt, còn nói gì đến tuổi thọ.

Xem thêm: Nam giới sau tuổi 35 không nên coi thường

Chính vì vậy nên “nghĩa” lớn hơn “lợi”. Con người không có gì quý hơn “tâm”, nên phải coi “nghĩa” là trọng. Nên dưỡng đức còn quan trọng hơn dưỡng sinh. Phép dưỡng sinh rất coi trọng cái “tâm”, cái “nghĩa”, cái “đức”. Nếu một người có nhiều lợi to, nhưng lại là kẻ bất nghĩa thì tuy giàu có đấy nhưng tự cảm thấy nhục nhã vì mình là kẻ đại ác. Khi cái ác quá to thì cái họa cũng sẽ lớn, nếu không chết ngay vì phạm tội ác thì cũng cảm thấy xấu hổ mà chết thôi. Con người như thế không thể nào vui vẻ sông trọn tuổi đời được.

Phép dưỡng sinh của người xưa lấy lẽ sống làm trọng, vẫn còn nhiều ý nghĩa hiện thực cho thế hệ của chúng ta ngày nay. Ngày xưa có nhiều vị cử nhân, tiến sĩ tuy đỗ đạt cao, có tài năng, nhưng vì thanh liêm chính trực, nên không ra làm quan mà xin về quê dạy học mong ươm được những hạt giống cho tương lai và sống một cuộc đời thanh đạm với một tâm hồn thanh thản thì đương nhiên tuổi thọ của họ cũng được kéo dài.

Dưỡng sinh là dưỡng cả thân thể lẫn tâm hồn

Thời nay có một lớp người học chưa giỏi mà kiêu, tài chưa thành mà ngạo, chạy ngược chạy xuôi kiếm một tấm bằng để chạy theo danh, theo lợi. Có người bất chấp cả công bằng đạo lý, bất chấp cả dư luận lên án của xã hội, chạy theo tham vọng, chạy theo đồng tiền, sống gấp để hương thụ, chỉ biết thu vén cho mình , cho gia đình mình, muôn có một cuộc sông hơn hắn những người khác. Hạng người đó đương nhiên lương tâm luôn luôn bị cắn rứt, làm sao có một tinh thần sảng khoái để sông lâu được. Nếu họ chưa kịp hối cải chăm lo làm việc thiện thì xã hội cũng chẳng coi ra gì.

Về mặt dưỡng tâm, các bậc tiền nhân còn dạy cho con người nhiều điều rất cụ thể, phải biết kiềm chế mọi thèm khát và dục vọng, để cho tâm hồn luôn trong sáng, tư tưởng luôn vui vẻ lạc quan, để sống một cuộc đời thanh thản và lương thiện. Con người phải có thái độ hòa nhã trong mọi việc xử thế và phải biết tự bằng lòng với những cái gì mình hiện có. Mỗi khi gặp chuyện không như ý thì phải nghĩ ngay là vẫn may, còn chưa gặp những chuyện tồi tệ hơn hoặc phải nhớ đến câu “nhìn lên không bằng ai, nhưng nhìn xuống ta lại còn hơn nhiều người”. Phải luôn luôn tự rèn cho mình đức tính bình thản, không bị dao động vì họa phúc ở đời như chuyện “Tái ông thất mả” thời xưa vậy.

Khi tâm đã được dưỡng, thì con người có tâm hồn vươn lên, có ý chí tích cực tiến thủ, đó là nhân tố quan trọng để đạt đến chỗ có một sức khỏe tốt, có một tuổi thọ dài. Người có nếp sông luôn hăng say, giỏi thích ứng với ngoại cảnh thì cũng là người dễ chê ngự được sự phát sinh của bệnh tật. Trái lại nếu người có nếp sống tiêu cực thì cũng dễ làm cho cơ thê suy yếu, khó chống lại bệnh tật. Những người luôn luôn có những mục tiêu để mình phấn đấu, không sợ khó khăn trắc trở và liên tục đạt được những thành quả tốt đẹp thì họ cũng liên tục được nhiều sự cổ vũ để giữ gìn ý chí phấn đấu và từ đó về mặt tâm lý thường hết sức khoan khoái, hài lòng, phấn khởi, vui sướng, tình cảm tốt đẹp đó sẽ xua đuổi mọi sự lo âu, phiền muộn trong con người, nên sức khỏe cũng muôn phần tốt hơn. Chính vì vậy nên tâm trí càng suy nghĩ thì càng sáng suốt, cũng như thân thể càng lao động, rèn luyện thì càng khỏe mạnh.

Xem thêm: Nguyên tắc dưỡng sinh trường thọ

Trong khi đàm đạo với những bạn bè lớn tuổi, chúng tôi đều khẳng định những lời chỉ dẫn của người xưa là hoàn toàn chính xác. Song song với việc rèn luyện thân thể, chúng ta không thể coi nhẹ việc rèn luyện tinh thần. Sau khi nghỉ hưu trí, nhiều bạn bè chúng tôi đều tham gia công tác xã hội, đọc báo, viết sách, làm thơ, luôn suy nghĩ tự đặt cho mình những việc nên làm, để con người luôn luôn thoải mái, tránh cho trí óc không bao giờ phải bị trì trệ.

Người xưa thường nói “Nghèo không đáng xấu hổ, chỉ xấu hổ khi nghèo mà lại không có chí. Hèn không đáng buồn, chỉ đáng buồn là khi hèn mà không có tài năng. Già không đáng lo, chỉ lo là khi già mà sông một cuộc sông trống rỗng. Chết không đáng đau thương, mà chỉ đau thương khi cái chết không xứng đáng”.

Thật vậy, khi tuổi về già mà mình có một suy nghĩ đúng đắn về cuộc sống và mỗi việc làm của mình được thành đạt thì tâm hồn rất nhẹ nhàng, thoải mái vì nghĩ rằng mình đã làm một việc có ích cho xã hội, có lợi cho đời.

Đọc sách, báo, giúp tâm hồn thoải mái, trí óc minh mẫn

Về mặt nhân sinh mà nói, nếu những người dưỡng sinh vì dưỡng sinh thì dù cho họ có sống hoài đi nữa, cũng chẳng có ý nghĩa gì. Người hoàn toàn vô dụng thì dù có sông đến trăm tuổi đi nữa cũng vô ích. Càng về tuổi già, mình lại càng phải rèn luyện cho mình phải sông có mục đích, đừng đê sống theo kiểu “nhàn cư vi bất thiện”. Nếu biết say sưa với công việc và học tập thì người tuy già nhưng lòng không già, lúc nào cũng hăng hái như thời tuổi trẻ. cần học hỏi người xưa để nêu gương cho con cháu sau này.

Mạng sống tuy quý, nhưng không thể để lãng phí thời gian như Tăng Tử thời xưa đến bảy mươi tuổi mới bắt đầu đi học và đã trở thành danh nhân nổi tiếng trên đời. Làm việc và học tập cho tới già không biết mệt mỏi là điều có lợi cho sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Mạnh Tử thời xưa cũng còn nói thêm: mạng sông cũng không thể không tiếc được, nhưng nếu vì chính nghĩa thì cũng sẵn sàng hy sinh đê hoàn thành việc nhân và giữ lấy điều nghĩa. Đấy chính là con người biết sống và biết lẽ sống của đời.

Người biết sống cũng chính là người biết thưởng thức cuộc sống, biết tạo ra một cuộc sống thích hợp với tuổi già. Có người thích đọc sách, có người thích làm thơ, có người thích đi du ngoạn phong cảnh, hoặc chơi tranh, nghe nhạc, nuôi chim, chơi cá, trồng hoa hay ngắm cây cảnh. Trời cho ta sống lâu thì ta phải biêt tô chức đời sổng ra sao cho thời kỳ vui vẻ nhất của tuổi già trước mắt ta, chứ đừng nghĩ về tuổi trẻ sau lưng ta. Chúng ta phải tự bằng lòng về lịch sử của mình, đừng băn khoăn nhiều về quá khứ.

Chúng ta đều nhận rằng loài người cần một số siêu nhân về các mặt để thay đổi tiến trình của lịch sử, nhưng chúng ta cũng phải nhận rằng người sung sướng nhất chính là người bình thường có cuộc sống độc lập, tự do, sống thanh đạm và lòng thanh thản vì đã đóng góp ít nhiều cho xã hội, được bà con bạn bè kính trọng vì lòng nhân nghĩa, vì tính cương trực thẳng thắn, giữ được tâm hồn cao thượng tránh được mọi tham vọng đam mê, quyến rũ của danh lợi, biết sống một cuộc đời giản dị và gần gũi bà con. Người mà được gia đình thương yêu, bạn bè quý mến, lòng mình luôn luôn phấn khởi thì tuổi thọ tất phải được kéo dài.

Tuy nhiên con người không thể sống hoài bất tử được, cho nên dù chỉ sống đến bảy mươi tuổi thì cũng đã gần ba phần tư thế kỷ, đã được thấy đời ông mình, đời bố mình, đời con mình, đời cháu mình thế là đã năm thế hệ rồi. Chúng ta cũng cần phải tự hào về thế hệ của mình. Chúng ta đã góp phần đánh thắng thực dân Pháp, đê’ quốc Mỹ, góp phần giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Chúng ta cũng đã học hỏi được nhiều điều hay và cũng đã mục kích được nhiều điều xấu xa, ngu xuẩn không đáng có của xã hội. Nhưng đã ở cõi trần thì không thê thoát ly khỏi trần thế. Con người biết sống là biết yêu sự sống, biết nhận chân được cuộc đời, biết góp phần làm cho cuộc đời ngày càng tươi đẹp thêm.

Đời sống của con người cũng như một bài thơ, một bản nhạc có vần điệu, có vui buồn, có niềm tin, có khát vọng, có bắt đầu và có kết thúc. Ta phải nhận được cái đẹp trong cuộc sống như cái đẹp trong nhịp điệu của bản đại hoà tấu. Nếu ai cũng nhận ra rằng đời người từ tuổi thơ, tuổi tráng niên đến già là một sự hoà hợp mỹ mãn như trong một năm có bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông; như bản nhạc của đời với nhiều đoạn hòa âm trong sáng, mà người diễn tấu thực sự là xuất sắc, thì rõ ràng cuộc sống có thể đẹp như một bài thơ, một bản nhạc vậy.

Cuộc sống tốt đẹp như vậy nên từ ngàn đời nay ai cũng muốn sống lâu bất tử, muốn cải lão hoàn đồng, muốn tu tiên để trường thọ, nhưng không một ai thoát khỏi quy luật “sinh, lão, bệnh, tử”. Tuy nhiên năm vấn đề cần biết của phép dưỡng sinh có thể giúp cho con người kéo dài được tuổi thọ , mà trong đó điều “biết sống” là yếu tố cơ bản.

Chính vì vậy nên toàn bộ phần trình bày của tôi trên đây nói lên muốn nắm được phép dưỡng sinh trước hết phải biết sống, biết dưỡng tâm, dưỡng đức.